Okres zimowy to czas zwiększonego używania ogrzewaczy powietrza. Ważne jest, żeby mieć dostęp do rzetelnej i pełnej informacji o tych urządzeniach, szczególnie na etapie ich zakupu. W celu zapewnienia tej informacji organy nadzoru budowlanego przeprowadziły wspólnie z UOKiK akcję kontrolną tych wyrobów budowlanych.
Wybór odpowiedniego ogrzewacza zależy od budynku, w którym ma być zainstalowany i który ma ogrzewać. Ponieważ ogrzewacze pomieszczeń są wyrobami budowlanymi, to muszą spełniać określone przepisami wymagania. Muszą być także odpowiednio oznakowane. Zweryfikowanie tych informacji jest jednym z zadań organów nadzoru budowlanego.
Nadzór budowlany kontroluje ogrzewacze
W ramach przeprowadzonej akcji, kontrole zostały zrealizowane przez zespoły z:
- Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego,
- 16 wojewódzkich inspektoratów nadzoru budowlanego.
Kontrole objęły ogrzewacze pomieszczeń na paliwo stałe, typu koza. Przeprowadzano je zarówno u producentów, jak i u sprzedawców, którzy je udostępniają na rynku. Akcja kontrolna rozpoczęła się w sierpniu 2024 r., a badania wyrobów trwały do końca ubiegłego roku.
Równolegle odbywały się czynności kontrolne realizowane przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, a także wojewódzkie inspektoraty inspekcji handlowej.
Cel działań
Celem przeprowadzonej przez nas akcji była weryfikacja, czy ogrzewacze posiadają właściwości użytkowe zadeklarowane przez producentów w deklaracji właściwości użytkowych. Naszym zadaniem było sprawdzenie czy wytypowane do kontroli ogrzewacze są bezpieczne, przyjazne dla środowiska i efektywne energetycznie.
Akcja w liczbach
Skontrolowaliśmy 88 wyrobów w toku 58 kontroli formalnych. Kontrole te objęły łącznie 78 typów wyrobów, wyprodukowanych przez 33 różnych producentów.
Wszystkie kontrolowane przez nas ogrzewacze wyprodukowane były w Europie:
- 58% typów wyrobów zostało wyprodukowanych w Polsce (45),
- 29% wyrobów pochodziło z innych państw Unii Europejskiej: Austria (1), Belgia (1), Bułgaria (4), Czechy (4), Francja (4), Hiszpania (3), Słowenia (1), Węgry (1), Włochy (1) oraz Norwegia (3),
- dla 13% miejscem produkcji była Serbia – kraj spoza UE (10).
W trakcie akcji kontrolnej zleciliśmy badanie 33 wyrobów budowlanych wyprodukowanych przez 16 producentów.
Wyniki akcji kontrolnej
Z grupy 88 skontrolowanych wyrobów odnotowaliśmy nieprawidłowości formalne w odniesieniu do 77 z nich.
Nieprawidłowości formalne, które stwierdziliśmy podczas kontroli to:
- brak oznakowania CE – 3 wyroby,
- nieprawidłowa lub niekompletna informacja, która towarzyszy oznakowaniu – 67 wyrobów,
- brak dołączenia etykiety, która pozwala na łatwą identyfikację nazwy i typu wyrobu – 3 wyroby,
- brak u sprzedawcy deklaracji właściwości użytkowych wyrobu – 14 wyrobów,
- nieprawidłowa lub niekompletna deklaracja właściwości użytkowych – 64 wyroby,
- niedostępna przy wyrobie instrukcja użytkowania wyrobu – 4 wyroby.
Wyniki zleconych badań wyrobów pobranych w toku akcji kontrolnej wykazały, że 9 z nich (8 typów wyrobów) uzyskało wynik negatywny. Oznacza to, że te ogrzewacze nie spełniły co najmniej jednej z deklarowanych przez producenta właściwości użytkowych, co stanowi 27% badanych wyrobów.
Wyniki badań są publikowane na stronie internetowej GUNB - Wyniki badań próbek wyrobów budowlanych.
Efekty akcji
Wobec stwierdzonych zastrzeżeń formalnych tj. informacji, która towarzyszy oznakowaniu CE i deklaracji właściwości użytkowych, wielu producentów podjęło działania naprawcze już w trakcie prowadzonych kontroli.
Względem 27 ogrzewaczy organy nadzoru budowlanego wszczęły postępowania administracyjne. Ich celem jest doprowadzenie wyrobu do zgodności z wymaganiami lub wycofanie wyrobu z obrotu.
Przebieg akcji
Działania polegały na:
1. Przeprowadzeniu kontroli formalnej – zadaniem było zweryfikowanie, czy konsumentowi udzielana jest pełna i zgodna z wymaganiami informacja, która dotyczy wyrobu i jego właściwości. Sprawdzeniu podlegało czy:
- wyrób został oznakowany znakiem CE,
- informacje, które towarzyszą oznakowaniu są zgodne z wymaganiami,
- dołączona była etykieta, która pozwala na łatwą identyfikację nazwy i typu wyrobu,
- sprzedawca dysponował w miejscu sprzedaży deklaracją właściwości użytkowych wyrobu,
- instrukcja użytkowania była dostępna dla konsumenta w punkcie sprzedaży.
2. Pobieraniu próbek do badań.
Badania wyrobów pobranych z rynku zlecone zostały akredytowanym laboratoriom. Posiadają one potwierdzone kompetencje w zakresie stosowanych metod badawczych, wskazanych w zharmonizowanej normie EN 13240. Wyroby zostały poddane badaniom w zakresie zasadniczych charakterystyk:
- moc cieplna/efektywność energetyczna/sprawność cieplna,
- emisja produktów spalania: emisja tlenku węgla w przeliczeniu na 13% O2,
- temperatura powierzchni zewnętrznych,
- bezpieczeństwo pożarowe: minimalna odległość od materiałów palnych, temperatura spalin.
W przypadku negatywnego wyniku pierwszej próbki, podmiot kontrolowany może złożyć wniosek o zbadanie próbki kontrolnej.
Działania kontrolne UOKiK
Równoległe działania kontrolne podjął Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów i wybrane wojewódzkie inspektoraty inspekcji handlowych. Weryfikacji podlegała dokumentacja i oznakowanie ogrzewaczy pomieszczeń. Wyniki kontroli UOKiK zamieścił na swoje stronie internetowej: Raport Inspekcji Handlowej
Inspekcje handlowe skontrolowały 26 miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń u 15 sprzedawców. Zarówno w punktach sprzedaży, jak i na stronach www sprawdzano:
- poprawność uwidaczniania etykiet energetycznych i kart produktu,
- i czy kontrolowane urządzenia zostały wprowadzone do bazy danych o produktach EPREL.
W stosunku do 14 urządzeń inspekcje handlowe stwierdziły 34 nieprawidłowości.